အရပ္ဝတ္လဲ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ႀကံ႕ဖြံ႔ပါတီ ဦးေဆာင္

ကိုဝိုင္း | ၾကာသပေတးေန႔၊ ဧၿပီလ ၂၉ ရက္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ၁၈ နာရီ ၅၃ မိနစ္

ခ်င္းမိုင္ (မဇၥ်ိမ) ။     ။ ကမၻာတဝွမ္း စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္မႈ အဆုိးရြားဆံုး ၁ဝ ႏိုင္ငံတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဆက္လက္ပါဝင္ေနၿပီး စစ္အစိုးရသည္ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္အတြင္း သတင္းစာလြတ္လပ္ခြင့္ကို ပိုမိုတင္းက်ပ္မႈပင္ ျပဳခဲ့သည္ဟု အေမရိကန္အေျခစိုက္ ႏိုင္ငံတကာ လြတ္လပ္မႈဆိုင္ရာ အဖြဲ႔ၾကီးတခုက ယေန႔ ထုတ္ျပန္သည္။

စစ္အစိုးရက အင္တာနက္ဆုိင္မ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနၿပီး ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းအထိ အနည္းဆံုး သတင္းသမား ၁၇ ဦးအား ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခဲ့သည္ဟု Freedom House အဖြဲ႔က ေျပာသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္အတြင္း ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သည့္ ကမၻာတဝွမ္း စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္မႈ အေျခအေနမ်ားကို စစ္တမ္းေကာက္ယူၿပီး ယခုႏွစ္တြင္ ထုတ္ျပန္သည့္ အစီရင္ခံစာ၌ အဆိုးရြားဆံုး ၁ဝ ႏိုင္ငံထဲတြင္ ျမန္မာႏွင့္အတူ ဘီလာ႐ုစ္၊ က်ဴးဘား၊ အီေကြတိုရီရယ္ ဂီနီယာ၊ အီရီထေရး၊ အီရန္၊ လစ္ဗ်ား၊ ေျမာက္ကိုရီးယား၊ တာမင္နစ္စတန္ႏွင့္ ဥဘက္ကစ္စတန္တို႔ ပါဝင္သည္။

“အဆိုပါ ႏိုင္ငံမ်ားမွ စာနယ္ဇင္းက႑သည္ အာဏာရွိသူမ်ား၏ ဝါဒျဖန္႔လက္နက္ျဖစ္ေနၿပီး၊ လြတ္လပ္မႈ မရွိၾက။ အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ သေဘာထားကြဲသူမ်ားသည္လည္း ႏွိပ္စက္ေထာင္ခ် ခံေနၾကရသည္” ဟု Freedom House က ဆိုသည္။

အစီရင္ခံစာတြင္ ”လြတ္လပ္မႈရွိေသာ” ႏိုင္ငံမ်ား၊ ”တစိတ္တပိုင္း လြတ္လပ္ျခင္း” ႏွင့္ ”မလြတ္လပ္သည့္ ႏိုင္ငံမ်ား'' ဟူ၍ ခြဲျခားထားသည္။ ျမန္မာ၊ တ႐ုတ္၊ တိဘက္၊ လာအို၊ ကေမၻာဒီးယား၊ ဗီယက္နမ္တို႔သည္ မလြတ္လပ္သည့္ စာရင္းတြင္ ပါဝင္ၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံကိုမူ တစိတ္တပိုင္း လြတ္လပ္သည္ဟု ဆိုထားသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေန႔စဥ္သတင္းစာႏွင့္ အသံလႊင့္ဌာန အားလံုးကို ပိုင္ဆိုင္ သို႔မဟုတ္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည္။ ပုဂၢလိက စာနယ္ဇင္းမ်ားကို ထုတ္ေဝခြင့္ျပဳထားေသာ္လည္း ျဖန္႔ခ်ိျခင္းမျပဳမီ စစ္ဗိုလ္မ်ား ဦးစီးသည့္ ဆင္ဆာအဖြဲ႔က ျဖတ္ေတာက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္လ်က္ရွိသည္။

ျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ ကေမာက္ကမျဖစ္ေနမႈကို ေရးသားသည့္ ကာတြန္းဆရာ ေအာ္ပီက်ယ္၏ အႏုပညာလုပ္ငန္းမ်ားကို စစ္အစိုးရက ပိတ္ပင္ထားသည္။ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ သံဃာေတာ္မ်ား ဦးေဆာင္သည့္ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ပြဲ၏ ေတြ႔ၾကံဳရမႈမ်ားကို ဘေလာ့မွတဆင့္ ကမၻာက သိေစရန္ ေဖာ္ျပခဲ့သူ ဘေလာ့ဂါ ေနဘုန္းလတ္မွာ ေထာင္ဒဏ္ ၁၂ ႏွစ္ က်ခံေနရသည္။

နယူးေယာက္ အေျခစိုက္ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ၾကီး - HRW မွ လူ႔အခြင့္အေရး တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူမ်ားအား ေပးေသာ ယခုႏွစ္ Hellman/Hammett ဂုဏ္ျပဳဆုရွင္ ကာတြန္းဆရာ ဟန္ေလးက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ က႑ေပါင္းစံု၌ လြတ္လပ္မႈ “လံုးဝ” မရွိေၾကာင္း ဆိုသည္။

“၈၈ ေနာက္ပိုင္း ပိုဆိုးလာတယ္။ လူေတြဟာ ထြက္ေပါက္မရွိေလာက္ေအာင္ ပိတ္ေနတယ္။ လြတ္လပ္ခြင့္ဆိုတာ ဘာမွန္းကို မသိေတာ့ဘူးဗ်။ လူေတြဟာ အညြန္႔ခ်ဳိးခံလိုက္ရသလို ျဖစ္သြားတယ္” ဟု ဦးဟန္ေလးက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။

ကာတြန္းဟန္ေလးသည္ ၁၉၈၂-၈၄ အထိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ပန္းခ်ီ ပန္းပုအႏုပညာေက်ာင္း တက္ခဲ့ၿပီး ၁၉၈၈ ဖုန္းေမာ္အေရးအခင္းၿပီးေနာက္ နယ္စပ္သို႔ ထြက္ခြာလာခဲ့သူျဖစ္သည္။ ဧရာဝတီမဂၢဇင္းတြင္ ပင္တုိင္ ကာတြန္းမ်ား ေရးဆြဲေနၿပီး သူ၏ လက္ရာမ်ားမွာ လူၾကိဳက္မ်ားလွသည္။

ကမၻာတဝွန္းတြင္ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ႀကံဳ႕ဝင္ေနမႈ ၈ ႏွစ္ ဆက္တိုက္ျဖစ္ပြားေနျခင္း ျဖစ္သည္ဟု Freedom House အဖြဲ႔က ေျပာဆိုလိုက္သည္။

ယေန႔ လူသားမ်ားအနက္ လူ ၆ ဦးတြင္ တဦးသာလွ်င္ စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ေသာ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ေနထိုင္ေနရကာ အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသသာလွ်င္ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ကထက္စာလွ်င္ တုိးတက္မႈရွိခဲ့သည္ဟု အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပထားသည္။ လက္တင္အေမရိကႏွင့္ ယခင္ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုဝင္ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ နိမ့္က်သြားမႈ ျဖစ္သြားခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။

အာရွတြင္ေတာ့ ဘူတန္ႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ”မလြတ္လပ္ေသာ” ႏိုင္ငံမ်ား စာရင္းဝင္မွ ”တစိတ္တပိုင္း လြတ္လပ္ရာ” ႏုိင္ငံမ်ား ျဖစ္သြားၾကသလို အိႏၵိယႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွားတို႔လည္း တုိးတက္မႈျပလ်က္ ရွိသည္။